Kiedyś kraj związkowy zwany Czechosłowacją miał granicę państwową, po przekroczeniu której można było dostać się do dwóch zupełnie różnych światów - kapitalistycznego i socjalistycznego. Pierwszą reprezentowały na mapie Niemcy Zachodnie (RFN) i Austrię, drugą Niemcy Wschodnie (NRD), Polskę, Węgry i Związek Radziecki (Ukraińska SRR). Ale po znanych wydarzeniach politycznych początku lat 90. obecne Czechy mają już tylko czterech sąsiadów - teraz zjednoczone Niemcy, Austrię, Polskę i Słowację, które się od niej oddzieliły.
ZSRR, do widzenia
Niepodległa Republika Czeska, czyli Republika Czeska, zaczęła zmieniać i legalizować swoje obecne granice natychmiast po wystąpieniu z CSFR (Czesko-Słowacka Republika Federalna) 1 stycznia 1993 roku. Tak więc dwa "przejściowe" lata przed upadkiem roku zostały nazwane po II wojnie światowej Czechosłowacją (Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną). Nieco wcześniej rozwiązano kraj, w którym wojskowo-polityczny blok państw socjalistycznych zwany „Paktem Warszawskim” został rozwiązany nieco wcześniej.
Budująca socjalizm Czechosłowacja graniczyła przez cztery dekady zarówno z kapitalistyczną RFN i Austrią, jak i innymi przedstawicielami europejskiego obozu socjalistycznego - Węgrami, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską, a nawet ZSRR. Ponieważ jednak polityczne i ściśle z nimi związane redystrybucje terytorialne w Europie miały miejsce nie tylko na terenie byłej Czechosłowacji, ale także w innych krajach kontynentu, zmiany te okazały się poważne. Po pierwsze, „prosowiecka” NRD i „wroga” NRD, a więc chętnie przyjmująca czeskich emigrantów, RFN, która stała się zjednoczonymi Niemcami, na zawsze zniknęła z mapy świata.
Po drugie, po pokojowym „rozwodzie” ze Słowacją, nazwanym później „aksamitem”, suwerenne Czechy utraciły wspólną granicę nie tylko z Węgrami, ale także z Ukrainą, która do tego czasu opuściła ZSRR. Nawiasem mówiąc, rozpad Czechosłowacji na dwa odrębne państwa to jedyny taki przypadek w Europie, któremu nie towarzyszył konflikt zbrojny, rozlew krwi, wzajemne roszczenia o granice terytorialne i inne rewolucyjne ekscesy.
Wreszcie po trzecie, nowo powstałe państwo w centrum kontynentu ma nową granicę – z pokrewną jej Słowacją. A łączna długość pasa granicznego wynosi obecnie 1880 km. W Czechosłowacji trwało to naturalnie dłużej. Najdłuższy odcinek granicy czeskiej znajduje się na północy i łączy ją z Polską na 658 km. Na drugim miejscu znajduje się granica czesko-niemiecka na zachodzie i północnym zachodzie kraju - 646 km i jest nieco gorsza od lidera. Trzecia najdłuższa jest południowa granica państwa z Austrią, osiąga 362 km. A ostatnie, czwarte miejsce zajmuje wschodnia i najmłodsza granica ze Słowacją - tylko 214 km.
Krawędzie w pobliżu granicy
Niektóre regiony Republiki Czeskiej nazywane są „krawędziami” i prawie wszystkie z nich graniczą z jednym lub nawet dwoma sąsiednimi krajami. W szczególności region południowoczeski ze stolicą w Czeskich Budziejowicach, położony na południu historycznego regionu Czech i częściowo na Morawach, ma 323 km wspólnych granic z Austrią i Niemcami. Z Niemcami sąsiadują cztery inne regiony - Pilzno (jego stolicą jest Pilzno, miasto piwa Prazdroi i samochodów marki Skoda), Karlowe Wary (półrosyjskojęzyczna miejscowość wypoczynkowa ze źródłami leczniczymi Karlowe Wary), Usti nad Labem, znane z Rudny, Łabskie i Łużyckie) oraz Liberec (Liberec). Co więcej, ta ostatnia jest geograficznie bliska nie tylko do Niemiec (długość wspólnej granicy to 20 km), ale także do Polski (130 km).
Z dawną Polską Rzeczpospolitą Ludową, ze śląskim regionem górniczym, Czechy łączy wspólna granica w czterech innych regionach - w Pardubicach (Pardubice), Kralovehradskiy (Hradec Králové), Ołomuńcu (Ołomuniec), gdzie ma najdłuższą długość - 104 km, i wreszcie w Morawsko-Śląskim (Ostrawa). Na północy i północnym wschodzie region morawsko-śląski jest w ścisłym kontakcie z Polską, a na południowym wschodzie ze Słowacją. Wspólna granica z „krewnymi” istnieje również na Karpatach Zlín (Zlín) i Południowomorawskich (Brno), obok których znajduje się nie tylko słowackie, ale również austriackie pogranicze.
Zjednoczona Europa
W 2004 roku Czechy weszły do strefy tzw. Unii Europejskiej i Układu z Schengen, usuwając straże i otwierając granice dla swobodnego przemieszczania się. Ponadto do Unii Europejskiej przystąpiły wszystkie państwa przygraniczne – Austria, Niemcy, Polska i Słowacja. Tym bardziej zaskakuje fakt, że pierwsze miejsca w liczbie obcokrajowców, którzy przybyli do Czech nie tylko ze względu na tak popularną turystykę (Słowacy poza konkurencją), ale i tutaj osiedlili się, zajmują Ukraińcy, Wietnamczycy i Rosjanie.
